ปลวก เป็นแมลงชนิดหนึ่งในอันดับ Order Isoptera มีชีวิตอยู่ร่วมกันเป็นหมู่นับเป็นศัตรูสำคัญต่อเศรษฐกิจของประเทศทั้งทางตรงและทางอ้อมทำความเสียหายโดยการทำลายอาคารบ้านเรือน สิ่งก่อสร้าง เครื่องเรือน กระดาษและวัสดุสิ่งของที่ทำจากฝ้าย เป็นต้น ปัจจุบันพบปลวกมากกว่า 2,000 ชนิดในประเทศแถบร้อนจะมีปลวกชุกชุมที่สุด ปลวกแต่ละชนิด มีความเป็นอยู่และความต้องการอาหารแตกต่างกันไปความแตกต่างนี้ จะเชื่อมโยงไปถึงวิธีป้องกันและกำจัดด้วย

ปลวกอาศัยอยู่ในดิน จำแนกได้เป็น 3 พวก คือ

ปลวกใต้ดิน (Subterranean termites) พวกนี้จะอาศัยอยู่ในดินเกือบตลอดอายุของมันแม้ว่าจะออกจากผิวดินไปแล้ว ก็ยังมีการติดต่อกับพื้นดินอยู่โดยการทำอุโมงค์ทางเดินด้วยดินไปสู่แหล่งอาหารต่างๆที่อยู่เหนือดินนอกจากนี้อุโมงค์ทางเดินยังเป็นเครื่องป้องกันอันตรายจากศัตรู เช่นมด

ปลวกที่อยู่ตามจอมปลวก (Mound-building termites) เป็นปลวกที่สร้างรังหรืออาณาจักรขนาดใหญ่อยู่บนพื้นดินโดยใช้เม็ดดินเล็กๆสร้างขึ้นเป็นเนินสูงใหญ่ที่เรียกว่า จอมปลวกจะพบเห็นทั่วไปทุกภาคของประเทศไทยและประเทศอื่นๆ ในทวีปเอเซีย อาฟริกาและออสเตรเลีย

ปลวกที่อยู่ตามรังขนาดเล็ก (Carton-nest-building termites) รังของปลวกชนิดนี้เกิดจากมูลของปลวกผสมกับเศษไม้เล็กๆและสร้างเป็นรังที่มีรูปร่างและขนาดแตกต่างกันไป อาจจะอยู่ในดินบนพื้นดินหรือเหนือพื้นดิน เช่น ตามต้นไม้ เสาไฟ หรืออาคารบ้านเรือน

ปลวกไม้แห้ง (Dry-wood termites) เป็นพวกที่มีอาณาจักรหรือรังเล็กกว่าปลวกใต้ดิน อาศัยอยู่ในเนื้อไม้และจะไม่ลงไปในดินปลวกชนิดนี้ต้องการความชื้นในไม้แต่เพียงเล็กน้อยเท่านั้นและเป็นพวกที่ทำความเสียหายร้ายแรงต่ออาคารบ้านเรือนและเครื่องเฟอร์นิเจอร์อื่นๆ

ปลวกไม้ชื้น (Damp-wood termites) อาศัยอยู่ในเนื้อไม้ที่มีความชื้นสูง เช่นเปลือกไม้ ไม้ซุง หรือไม้ที่ผุแล้ว ห้องที่มีความชื้นและความเย็นนับว่าเป็นสถานที่เหมาะสม สำหรับปลวกประเภทนี้อาศัยอยู่ ตามปกติแล้วเป็นปลวกที่ไม่มีอันตรายต่ออาคารบ้านเรือนมากนัก

ความต้องการของปลวก เพราะปลวกต้องหาอาหารจึงเกิดการทำลาย และต้องการความชื้น ของดินจึงเกิดวิธีกำจัด โดยใช้สารเคมีอาหารของปลวกส่วนมากคือ เนื้อไม้ หรือสารที่มีเซลลูโลสเศษไม้จะถูกย่อยโดยเชื้อโปรโตซัว ซึ่งมีอยู่ในตัวของมัน

ลักษณะของปลวกชนิดต่างๆ ในอาณาจักรปลวกใต้ดิน

1. แมลงเม่า
2. ปลวกสืบพันธุ์ (แมลงเม่าสลัดปีก)
3. ตัวอ่อนระยะแรก
4. ตัวอ่อนระยะกลาง
5.ปลวกสืบพันธุ์ระยะเจริญพันธุ์
6. ปลวกงาน
7. ปลวกทหาร
8. ราชินีปลวก
9. ปลวกสืบพันธุ์สำรอง ไม่มีปีก
10. ปลวกสืบพันธุ์สำรองปีกสั้น

การอาศัยอยู่ในระบบสังคม ขนาดของอาณาจักรจะขยายใหญ่ได้ ด้วยความสมบูรณ์ของ แหล่งอาหารปลวกแต่ละชนิดจะมีหน้าที่เฉพาะและเกี่ยวโยงเป็นระบบการอยู่ร่วม (ระบบสังคม) การเริ่ม อาณาจักรเกิดจากราชาปลวกและราชินีปลวก 1 คู่ ทำการผสมพันธุ์ และเพิ่มประชากร มากขึ้นๆจากไข่ จะกลายเป็นปลวกตัวอ่อน และเจริญเติบโตเป็นปลวกชนิดต่าง ๆ เช่นปลวกสืบพันธ์สำรอง, ปลวกทหาร, ปลวกงาน และแมลงเม่า ปลวกสืบพันธุ์สำรองจะทำหน้าที่ออกไข่เพิ่มประชากรในกรณีที่ ราชาปลวก หรือราชินีปลวกได้ตายปลวกงานทำหน้าที่ ดูแลสร้างหรือซ่อมแซมรัง, หาอาหาร เพื่อเลี้ยงปลวกชนิดอื่นและทำงาน ทุกชนิดภายในรังแมลงเม่า คือ ปลวกสืบพันธุ์ที่อยู่ในรังเมื่อโตเต็มที่จะบินออกนอกรังเพื่อสร้างอาณาจักรใหม่